بابونه
بابوبه گياهي است يك‌ساله، معطر و به ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ سانتيمتر كه به‌صورت خودرو در مزارع و كنار جاده‌ها مي‌رويد. ساقه آن داراي انشعاباتي است و برگ‌هاي آن بريدگي‌هاي باريك و دراز با ظاهر برگچه مانند دارد. گل‌ها به‌صورت گل آذين كاپيتول و به رنگ سفيد و زرد است. گياهي دائمي و هميشه سبز كه توده گل‌هاي مينائي شكل آن به رنگ زرد ليموئي هر يك در انتهاي ساقه‌اي باريك در فصل تابستان ظاهر مي‌شوند. برگ‌ها بسيار منقسم و سرخس مانند بوده و در فصل زمستان جذابيت گياه را تأمين مي‌كنند. حداكثر بلندي و گستردگي آن به يك متر مي‌رسد. گل بابونه گياهي است از تيرۀ كاسني، همه‌جايي، علفي، يك‌ساله، داراي ريشه مخروطي شكل و كم‌وبيش سطحي كه هميشه در اواخر دورۀ رويش از انشعابات فراواني برخوردار ميشود. اين گياه داراي خواص دارويي فراوان است. ساقه‌اش استوانه‌اي شكل است. ارتفاع ساقه متفاوت و بسته به محل رويش و شرايط اقليمي آن است. در زمين‌هاي شور ساقه كوتاه و به‌صورت خوابيده روي زمين قرار ميگيرد. برگ‌ها فاقد كرك و صاف به‌صورت متناوب نسبت به يكديگر روي ساقه قرار مي‌گيرند. گل‌ها در انتهاي ساقه‌هاي اصلي و فرعي ظاهر مي‌شوند. قسمت مياني گل‌ها كه مجموعه‌اي از گلچه‌هاي لوله‌اي زردرنگ است و در اوايل رويش نيمه كروي، با باز شدن گلچه‌هاي لوله‌اي، كم‌وبيش مخروطي مي‌شوند. گل‌هاي بابونه شيرازي دو نوع گلچه زبانه‌اي به رنگ سفيد و گلچه لوله‌اي به رنگ زرد است. بخش مورداستفاده اين گياه، كاپيتول‌هاي (مركز گل گياه) آن است كه در فاصله ماه‌هاي ارديبهشت تا مهر ماه، آن را از ساقه جدا مي‌كنند. گل‌هاي بابونه كوچك بوده و فرم آن همانند گل مينا يا آفتابگردان و خوراكي بوده كه در تهيه چاي بابونه مورداستفاده قرار ميگيرد، البته اين تنها راه مصرف آن نبوده، از اين گياه به‌عنوان چاشني در برخي غذاها و سالادها استفاده ميشود. طعم گل‌هاي بابونه به‌طور غالب شيرين است. ساقه آن به رنگ سبز مايل به سفيد، برگ‌هاي آن كوچك متناوب و داراي بريدگي‌هاي باريك، نامنظم و پوشيده از كرك است. گل‌هاي آن مجتمع در يك طبق كه به‌طور منفرد در انتهاي ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر ميشود. در هر طبق، گل‌هاي سفيد در اطراف و گل‌هاي زرد در قسمت وسط قرار دارند. بابونه از گياهان بومي منطقه مديترانه بوده ولي منشأ آن را در آسياي صغير گزارش كرده‌اند. اين گياه امروزه پراكندگي وسيعي در اروپا، آسياي غربي، آفريقاي شمالي آمريكاي شمالي و جنوبي و استراليا پيدا كرده است.
در ايران نيز گونه‌هاي مختلف جنس ماتريكاريكا در نقاط مختلف كشور رشد مي‌كنند. اين گياه در آذربايجان، لرستان، فارس قيروكارزين غربي انديمشك و خوزستان (دزفول، ايذه، هفت گل، شوشتر، رامهرمز و بهبهان) اطراف تهران و دماوند و همچنين در جنگل فندقلو ويلكيج نمينو همچنين در مناطق وسيعي از چمنزارهاي استان چهارمحال و بختياري در [ميزدج و كوهرنگ و ساير نقاط] مي‌رويد. بعضي از گونه‌هاي ديگر بابونه مانند بابونه آلماني در نواحي مختلف اروپا مي‌رويد.
كاشت بابونه
بابونه را معمولاً به‌صورت مستقيم كشت مي‌كنند و نشاء گيري آن رايج نيست و توصيه نمي‌شود، بذر بابونه بسيار ريز بوده و در هر نيم گرم بيش از هزار عدد بذر وجود دارد. براي كاشت بابونه را ميتوان دو نوبت در سال به‌صورت مستقيم كاشت: ۱) نيمه دوم اسفندماه ۲) اواخر شهريور تا اواخر مهرماه
براي كاشت خانگي و به‌صورت محدود در تمامي طول بهار و تابستان ميتوان اقدام به كاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود. براي كاشت بذر بابونه در باغچه و مزرعه ابتدا خاك (بستر كشت) را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتيمتر زيرورو كنيد و با كود حيواني پوسيده يا كمپوست مخلوط كنيد. بذرها را با ۳ تا ۵ برابر حجم آن با خاك يا ماسه مخلوط كنيد و سپس به‌صورت دست پاش بر روي سطح خاك بپاشيد و بر روي آن سطح نازكي از خاك نرم بريزيد. علاوه بر گياه بابونه كه نياز به نور كامل دارد، بذر بابونه نيز براي جوانهزني نياز به نور دارد در نتيجه در محيطي كاشته شود كه پر نور باشد.
برخي معتقدند كه روي بذر بابونه را نبايد با خاك پوشاند زيرا براي جوانهزني بايد نور دريافت كنند ولي اين عمل درصد جوانهزني را كاهش مي‌دهد چون برخي بذرها با خاك ارتباط برقرار نكرده و خشك مي‌مانند و جوانه نمي‌زنند. براي كاشت بذر بابونه در گلدان، گلدان انتخابي بايد عمقي حداقل ۱۰ سانتي‌متري داشته باشد. چون بذرها در عمق كمي كاشته شده حتماً به نحوي آبياري شود كه بذرها شسته نشود. تا قبل از جوانهزني بذر، بستر كشت هميشه بايد مرطوب باشد ولي غرق آبي نه براي تسريع در جوانهزني بذرها مي‌توانيد بر روي بستر كشت يك مشما شفاف بياندازيد، توجه كنيد كه با اين كار دما زير مشما بالا مي‌رود و درصورتي‌كه هوا خيلي گرم باشد از انجام اين كار پرهيز كنيد و تنها مراقب باشيد كه خاك خشك نشود.
بعد از جوانهزني بذرها، گياهان قوي را نگه داريد و باقي را حذف كنيد همچنين با حذف گياهان اضافه فاصله گياه بابونه‌ها را از يكديگر ۱۵ تا ۲۰ سانتيمتر برسانيد تا فضاي كافي براي رشد تمامي گياهان فراهم شود. علفهاي هرز را از همان ابتدا حذف كنيد، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذي خاك ميان گياه و علف هرز ميشود و باعث كاهش مواد دريافتي موردنياز گياه و كم شدن اسانس و عطر گياه ميشود. دماي كاشت بذر و جوانهزني ۲۰ تا ۲۵ درجه مناسب است، بعد از رشد دماهاي بالاتر را نيز تحمل مي‌كند. (بذرها در دماي ۵ تا ۱۰ درجه نيز قابليت جوانهزني دارند) PH مناسب براي خاك بابونه ۸ تا ۹ است، بابونه تحمل خوبي در مقابل خاك‌هاي شور داشته و در اين نوع خاك نيز قابل كاشت بوده ولي گلدهي و ميزان اسانس را كاهش مي‌دهد. آبياري گياه بابونه بايد به‌طور منظم باشد، مرطوب بودن خاك پاي گياه باعث افزايش گلدهي و افزايش ميزان اسانس ميشود.
براي مبارزه با علفهاي هرز بابونه ميتوان از علفكش مالوران به ميزان ۳ الي ۴ كيلوگرم در هكتار به‌صورت محلول پاشي استفاده كرد. زمان مناسب براي استفاده از اين علفكش اواسط فروردين ماه است. اين علف كش تأثير سوئي بر گياه ندارد و ميتوان تا مرحله ۲ يا ۳ برگي از آن استفاده كرد. به كار بردن ۱ تا ۵/۱ كيلوگرم در هكتار نمك سديم ۲٫۴٫D براي كنترل علفهاي هرز مفيد است. ترفلان به مقدار ۲ ليتر در هكتار به‌صورت پيش رويشي به خاطر عدم وجد پس مانده نامطلوب از اين سم بسيار مورد استفاده قرار ميگيرد. از آنجايي كه اين گياه بخصوص در مرحله ۲ تا ۳ برگي قدرت رقابت خوبي با علفهاي هرز دارد، در كشت آن نياز چنداني به علفكش نيست. اما درصورتي‌كه نياز به سم‌پاشي قطعي باشد بهتر است اين كار را در حدود ۶ هفته قبل از كاشت با استفاده از علفكشهايي كه روي بذر علف هرز مؤثر هستند و يا زماني كه علف هرز در حال جوانهزني است، انجام داد. آبياري اين گياه معمولاً به‌صورت آبياري اين گياه معمولاً به‌صورت ثقلي- كرتي صورت ميگيرد. مناسبترين رطوبت خاك بين ۶۰ تا ۷۰ درصد است. آبياري در طي گلدهي بسيار مفيد بوده و سبب يك‌بار برداشت اضافي گل ميشود.
برداشت
قسمت مورد مصرف گل‌هاي گياه بابونه است كه به‌صورت خشك‌شده مصرف مي‌كنند در نتيجه هنگامي‌كه گل‌ها باز مي‌شوند برداشت آغاز ميشود. برداشت گياه بابونه در جهان در سطح وسيع به‌وسيله ماشين‌هاي مخصوص و در سطح‌هاي كوچك‌تر با ابزارهاي ساده و دستي انجام ميشود كه در تصوير زير مي‌بينيد، گل‌ها معمولاً براي دسته‌بندي و جابجايي بهتر همراه با بخشي از دمگل (ساقه) گياه برداشت مي‌شوند (معمولاً ۵ سانتيمتر) در اين حالت داراي بالاترين اسانس است. براي داشتن بالاترين كيفيت، گل‌ها به فاصله كمي از برداشت بايد خشك شوند. در هر هكتار زمين زير كاشت بابونه معمولاً ۰٫۵ تا ۲ تن گل بابونه تازه برداشت ميشود كه پس از خشك نمودن ميتوان ۰٫۱ تا ۰٫۵ تن گل خشك به دست آورد.
خواص بابونه
بابونه از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است و از تقويت‌كننده‌هاي تلخ به حساب مي‌آيد.
يكي از مهم‌ترين خواص گل بابونه، درمان زخم و ورم معده است كه به‌آساني اين مرض را درمان مي‌كند.
بابونه اعصاب و قواي جنسي را تقويت مي‌كند.
بابونه تقويت‌كننده مغز است.
بابونه ادرارآور و قاعده آور است.
اين گياه ترشح شير را در مادران شيرده افزايش مي‌دهد.
استفاده از بابونه در زيبايي به‌اندازه قدمت به‌كارگيري آن در عطاري‌ها سابقه دارد. خواص آن به‌خصوص براي پوست‌هاي شكننده و حساس در مقابل تغييرات جوي مفيد است.
درمان‌كننده سردرد و ميگرن است.
استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع مي‌كند.
اگر كسي قطره‌قطره ادرار مي‌كند، به او دم‌كرده بابونه دهيد تا درمان شود.
بابونه درمان‌كننده كمي ترشحات عادت ماهيانه است.
براي درمان چشم‌درد، بابونه را در سركه ريخته و بخور بابونه دهيد.
براي تسكين دردهاي عضلاني دم‌كرده بابونه بنوشيد.
جويدن بابونه براي التيام زخم‌هاي دهان مفيد است.
بابونه تب بُر و تسكين‌دهنده درد است.
بابونه تقويت‌كننده معده است.
براي تسكين درد در هنگام دندان‌درآوردن بچه‌ها، به آن‌ها دم‌كرده بابونه بدهيد.
براي رفع بي‌خوابي و داشتن يك خواب آرام و راحت، كافي است ۱۰ دقيقه قبل از رفتن به رختخواب، يك فنجان دم‌كرده بابونه بنوشيد.
بابونه براي رفع ورم روده مؤثر است.
بابونه درمان‌كننده بي‌اشتهايي است.
دم‌كرده بابونه درمان‌كننده كم‌خوني است.
از بابونه براي رفع كرم معده و روده استفاده كنيد.
بابونه تسكين‌دهنده دردهاي عادت ماهيانه است.
بابونه براي رفع زردي مفيد است.
حمام بابونه اثر نيرو دهنده دارد. براي اين منظور چند قطره اسانس بابونه را در وان حمام ريخته، مدت يك ربع در آن دراز بكشيد.
براي تسكين درد، چند قطره اسانس بابونه را با يك قاشق روغن بادام مخلوط كرده و روي محل‌هاي دردناك بماليد تا درد را تخفيف مي‌دهد.
اسانس بابونه مخلوط با روغن بادام براي رفع ناراحتي‌هاي پوستي نظير اگزما، كهير و خارش مفيد است.
براي رفع گوش‌درد و سنگيني گوش، يك قطره روغن بابونه را در گوش بچكانيد.
اسانس بابونه چون اثر تهوع‌آور دارد، در مسموميت‌هاي غذايي مصرف ميشود.
روغن بابونه را براي از بين بردن كمردرد، درد مفاصل و نقرس روي محل درد بماليد.
با دم‌كرده بابونه اگر موهاي بلوند را بشوييد آن‌ها را روشن‌تر و شفاف‌تر مي‌كند.
خانم‌هايي كه يائسه شده‌اند، بهتر است همه روزه دمنوش بابونه بنوشند، زيرا اختلالات يائسگي را برطرف مي‌كند.
بابونه ضد آلرژي است.
براي خريد بذر بابوبه و ساير گياهان دارويي به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرماييد.
همچنين از راه‌هاي زير نيز مي‌توانيد محصولات ما را ملاحظه و خريد نماييد:
۱- مراجعه به صفحه اينستاگرامي به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop/
۲- مراجعه به كانال تلگرامي به آدرس:
۳- تماس با شماره موبايل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳
برچسب:
